نقش پوست در سلامت بدن و راه های ترمیم آن

آنچه در این مقاله می خوانید…

در این مقاله به نقش پوست در سلامت بدن و راه های ترمیم آن می پردازیم. در طول زمان، پوست به عنوان اولین لایه محافظ بدن در برابر آسیب‌های محیطی و فرایندهای طبیعی پیری قرار دارد. عواملی مانند نور خورشید، آلودگی‌ها و کاهش تولید کلاژن و الاستین با افزایش سن، موجب تغییرات قابل‌توجهی در بافت و ظاهر پوست می‌شوند. این تغییرات به شکل چین و چروک، خطوط صورت، لکه‌ها و از دست رفتن قوام و صافی پوست ظاهر می‌شوند. امروزه با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته نظیر ژل پلاکتی، امکان بازسازی و جوانسازی پوست فراهم شده است. پلاکت‌ها با توانایی بازسازی بافت‌ها، بهبود کلاژن‌سازی و تقویت ساختار پوست، نقش موثری در بازگرداندن شادابی و طراوت به پوست دارند.

کلیاتی درباره پوست

پوست یکی از وسیع‌ترین اندام‌های بدن است که از نظر فیزیولوژیک نقش‌های متعددی به عهده دارد.پوست بخشی از دستگاه پوششی بدن است. بخش‌های دیگر این دستگاه پوششی شامل مو، ناخن و غشاء مخاطی هستند. پوست متشکل از سه لایه اصلی است:

1. روپوست یا اپیدرم که لایه نازک‌تر خارجی و لایه‌های ضخیمی از سلول های مسطح می‌باشد.
2.  درم که لایه ضخیم‌تر داخلی است.
3.  هیپودرم که پوست را به بافت‌های ماهیچه‌ای متصل میکند.

پوست با دارا بودن سطح متوسطی حدود ۲ متر مربع یکی از بزرگ‌ترین اعضا بدن است. پوست یک سد محافظتی بین محیط جهان اطراف با عضلات، اعضای درونی و رگ‌های خونی و اعصاب بدن تشکیل می‌دهد. مو و ناخن‌ها از پوست منشأ گرفته و یک حفاظت اضافی ایجاد می‌کنند. ظاهر پوست به‌طور گسترده‌ای تغییر می‌کند؛ که این تغییر نه تنها به دلیل عواملی همچون افزایش سن بوده، بلکه، نمایش دهنده نوسانات هیجانی و سلامت عمومی نیز می‌باشد

پوست لایه‌ ای محافظ با قدرت بازسازی خارق‌العاده

پوست یک عضو زنده است هرچند فوقانی‌ترین لایه آن اپیدرم بوده که سطح پوست را تشکیل می‌دهند و متشکل از سلول‌های زنده و مرده هستند و در هر فرد حدود ۳۰ هزار عدد از این سلول‌ها در هر دقیقه ریزش می‌کنند. با این وجود سلولهای زنده پوست دائماً در قسمت زیری تر روپوست تولید شده تا جایگزین این سلول‌ها گردند. در زیر روپوست، درم قرار گرفته که حاوی عروق خونی، پایانه‌های عصبی و غدد می‌باشد. لایه‌ای از چربی در زیر درم قرار می‌گیرد و به عنوان یک عایق، ضربه گیر و منبع انرژی عمل می‌کند.

بدن هر انسان در مدت زمان یک زندگی ۷۰ ساله، متوسط حدود ۴۷/۵ کیلوگرم پوست دور می‌ریزد و هر ماه تمام پوست هر فرد عوض شده و نو می‌شود

هر چند اکثر قسمت‌های پوست ضخامتی کمتر از ۶ میلیمتر دارند، اما پوست یک لایه محافظتی قوی است. جزء اصلی سطح پوست یک پروتئین رشته ای ضخیم بنام کراتین است. این ماده را می‌توان در مو که ایجاد حفاظت و گرما می‌کند و در ناخن‌ها که انتهای ظریف انگشتان دست و پا را می‌پوشانند، پیدا کرد.

پوست اولین سد دفاعی بدن

 پوست یک سد دفاعی کاملاً مؤثر در برابر میکروارگانیسم‌ها و مواد مضر ایجاد می‌کند، اما این سد بیشترین تأثیر را زمانی دارد که سطح آن دست نخورده باقی بماند. زخم‌ها ممکن است عفونی شوند و به باکتری ها، که بعضی از آن‌ها در سطح پوست زندگی می‌کنند، اجازه دهند که وارد جریان خون شوند. سبوم که مایع روغنی است و از غدد چربی موجود در درم تشکیل می‌گردد، به حفظ حالت ارتجاعی پوست و دفع آب، کمک می‌نماید.

احساس لامسه ما از گیرنده‌هایی که در قسمت درم پوست وجود دارند و به فشار، ارتعاش، گرما، سرما و درد پاسخ می‌دهند، ناشی می‌شود. پوست همچنین یک نقش اساسی در تنظیم دمای بدن ایفا می‌کند و زمانیکه در معرض تابش نور خورشید قرار می‌گیرد، ویتامین (D) تولید می‌نماید که برای ایجاد استخوان های قوی لازم است.

پوست ما به شیوه زندگی ما واکنش نشان می‌ دهد

پوست ما به شیوه زندگی ما واکنش نشان می‌دهد در طی روند پیری، پوست چروکیده شده و خاصیت ارتجاعی آن کمتر می‌شود که این حالت می‌تواند در نتیجه سیگار کشیدن یا تماس بیش از حد با نور خورشید، تسریع گردد. همچنین، پوست می‌تواند رنگ خود را تغییر دهد. در برخورد مستقیم با نور خورشید، اپیدرم و درم ملانین بیشتری تولید می‌کنند، ملانین، رنگدانه‌ای است که جلوی ورود تشعشعات مضر ماورا بنفش را می‌گیرد. افزایش ملانین باعث تیره شدن پوست می‌شود. افرادیکه پوست روشن دارند به دلیل داشتن ملانین کمتر در پوست خود نسبت به آفتاب سوختگی حساس‌تر هستند.

چگونگی حفاظت پوست از بدن

سلول‌های مسطح مرده در سطح پوست یک پوشش محافظتی خشن تشکیل می‌دهند. این سلول ها دائماً به موازات از دست رفتنشان، جایگزین می‌شوند.

زمانیکه پوست آسیب می‌بیند، از طریق ترمیم بافت آسیب دیده و جایگزین ساختن بافت از دست رفته با سلول‌های جدید، پاسخ می‌دهد. طی روند ترمیم، بافت مرده یا آسیب دیده، ابتدا توسط بافت اسکار و به تدریج با سلول‌های جدید سالم جایگزین می‌شود و  در این میان پلاکت‌ها نقش کلیدی دارند.

چین و چروک و لکه‌ های پوستی

بسیاری از مشکلات زیبایی پوست نظیر چین و چروک‌ها ، خطوط و رنگدانه‌ها و لکه‌ها نتیجه آسیب‌های محیطی و فرایند پیری بوده و از نظر بافت شناسی خود را بصورت کاهش کلاژن، الاستین، ماتریکس بین سلولی، هیالورونیک اسید، فیبروبلاست‌ها و چربی در لایه‌های پوست نشان می‌دهد.

فرایند پیری قوام، شکل، حجم و صافی و قابلیت ارتجاعی پوست را کاهش داده و در نهایت به شکل گیری انواع مشکلات پوستی منتهی می‌شود. نقش پلاکت‌ها در فرایندهای بازسازی بافت‌های مختلف گویای توانایی آن‌ها در بازسازی کلاژن، الاستین، عروق و ماتریکس بین سلولی و در نهایت بازگرداندن دوباره شادابی و جوانی به پوست است.

به عبارت دیگر ژل پلاکتی را می‌توان در چین و چروک، خطوط اخم و خنده، اسکار باقی مانده از جوش‌ها و بریدگی‌ها و سوختگی‌ها استفاده کرد.

سخن پایانی

در نتیجه، پوست به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اعضای بدن که دائماً در معرض آسیب‌های محیطی و فرایندهای طبیعی پیری قرار دارد، نیازمند مراقبت و ترمیم مداوم است. فرایند پیری با کاهش تولید کلاژن، الاستین و سایر عناصر حیاتی، باعث بروز مشکلات زیبایی نظیر چین و چروک، خطوط و لکه‌ها می‌شود. با استفاده از روش‌های نوین مانند ژل پلاکتی، امکان بهبود ساختار پوست و بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده فراهم شده است. این رویکردها با تحریک فرآیندهای طبیعی ترمیم و بازسازی، می‌توانند به طور مؤثری شادابی، جوانی و سلامت پوست را بازگردانند و کیفیت زندگی افراد را بهبود بخشد.