پی آر پی چیست و چه کاربردی دارد؟
فهرست مطالب
آنچه در این مقاله می خوانید…
پی آر پی (PRP) یکی از روش‌های نوین و پرکاربرد در حوزه پزشکی است که طی دهه‌های اخیر جایگاه ویژه‌ای در درمان‌های بالینی پیدا کرده است. این روش برای اولین بار در دهه نود میلادی توسط دندانپزشکان و جراحان پلاستیک به منظور تسریع در ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده به کار گرفته شد و به سرعت مورد توجه متخصصین پزشکی قرار گرفت.
PRP به دلیل وجود فاکتورهای رشد در پلاکت‌ها، قادر است فرآیند بهبود را بهبود بخشیده و زمان بازسازی و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده را به میزان چشمگیری کاهش دهد. از آن زمان تاکنون، این شیوه درمانی به سایر تخصص‌های پزشکی مانند طب ورزشی، زیبایی، جراحی و اورولوژی گسترش یافته و به یکی از ابزارهای کلیدی در درمان‌های مختلف تبدیل شده است.
تاریخچه استفاده از پی آر پی
دندانپزشکان و متخصصین جراحی پلاستیک اولین پزشکانی بودند که در دهه نود میلادی از این روش به منظور تسریع روند ترمیم بافت‌های آسیب دیده استفاده کردند. مطالعات بالینی در همین دهه نتایج بسیار خوبی را تایید کردند.
همزمان با این مطالعات در سال 2004 دکتر آلن میشرا که در زمینه طب ورزشی در دانشگاه استانفورد فعالیت می‌کرد برای درمان ورزشکارانی که مفصل آرنج آن‌ها به دلیل بازی تنیس دچار آرتروز شده بود از این روش استفاده کرد و در طول شش ماه در حدود 90 درصد آن‌ها درمان شدند.
پس از آن جایگاه این شیوه درمانی در تخصص‌های مختلف پزشکی از جمله جراحی، اورولوژی، پوست ، زیبایی و … فراگیر شد. بدیهی است که مکانیسم عملکرد این شیوه را باید در فاکتور اساسی درون پلاکت‌ها جستجو کرد.
مروری بر فیزیولوژی پلاکت ها
خون شامل مایع پلاسما و سلول‌های خونی است این سلول‌ها به سه دسته گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها تقسیم می‌شوند. پلاکت‌ها از تجزیه شدن سلول‌های بزرگی در مغز استخوان حاصل می‌شوند. تعداد پلاکت‌ها در خون بین 150 تا 400 هزار در هر میلیمترمکعب است که در روز زیاد و در شب کم می‌شوند و پس از فعالیت سنگین بدنی تا 5 برابر هم افزایش می‌یابند. از نظر فیزیولوژیک نقش بنیادین پلاکت‌ها کمک به انعقاد خون در خونریزی‌ها و کمک به ترمیم جدار عروق است.
در روند انعقاد خون به محض آسیب به جدار رگ‌ها و خروج خون از آن‌ها فاکتور شماره 8 خون ترشح می‌شود و به سان یک پل ارتباطی بین جدار آسیب دیده رگ و پلاکت‌ها عمل می‌کند و در نهایت پلاک پلاکتی بوجود می‌آید که به عنوان خشت اولیه تشکیل لخته خون به صورت سدی برای جلوگیری از خونریزی عمل می‌کند.
پلاکت‌ها در طی یک ساعت پس از تشکیل لخته 95 درصد پروتئین‌ها و پیش سازهای فاکتورهای رشد را ترشح می‌کنند.
درون هر پلاکت بیش از 30 نوع پروتئین وجود دارد که در انعقاد خون و ترمیم نقش دارند. کلیه مواد مترشحه پلاکت‌ها از خانواده پروتئین‌های رشد هستند که فعال سازی، شروع و مدیریت فرایند بهبود و ترمیم را به عهده دارند بطوریکه نبود بعضی از آن‌ها در برخی بیماری‌های خاص منجر به عدم بهبود زخم‌ها می‌شود.
آسیب بصورت ایجاد زخم در پوست
برای درک بهتر نقش پلاکت‌ها در فرایند ترمیم لازم است بدانیم از زمان آسیب بصورت ایجاد زخم در پوست چهار مرحله طی می‌شود:
- تشکیل لخته (هموستاز)
- مرحله التهابی
- مرحله تکثیر سلولی
- مرحله تجدید ساختار.
در حالت طبیعی زمان انجام این مراحل به ترتیب بصورت زیر است:
مرحله اول: در حد چند ساعت تکمیل می‌شود.
مرحله دوم: 3 الی 4 روز
مرحله سوم: 3 الی 4 روز
مرحله چهارم: حدود سه هفته بعد از آسیب شروع شده ممکن است‌ها طول بکشد.
تمام مراحل فوق در کنار پلاسمای غنی شده از پلاکت (PRP) به حدود کمی بیش از نیمی از زمان‌های طبیعی طول خواهد کشید.
اثرات مثبت معنی دار پی آر پی
مطالعات علمی صورت گرفته نشان دهنده اثرات مثبت معنی دار پی آر پی در موارد زیر است:
| کاربردهای بالینی پلاسمای غنی شده از پلاکت | |
| زیبایی | جوان سازی پوست (تزریق درون جلد، مزوتراپی، میکرونیدلینگ با درمارولر)، از بین بردن چروک و خطوط صورت بصورت حجم دادن، اسکار مربوط به جوش صورت، انتقال چربی |
| جراحی پلاستیک | رفع افتادگی پوست، پلک، پستان‌ها و پیوند پوست |
| طب ورزشی | التهاب تحت حاد تاندون‌ها، آسیب به غضروف‌ها، پارگی عضلات، آسیب‌های ورزشی، آرنج تنیس بازان، التهاب تاندون‌ها، پارگی لیگامان‌ها و منیسک، آرتروز لگن، زانو و شانه، کوفتگی و کشیدگی تاندون‌ها، آرتروز مفاصل، آسیب به مفصل شانه، |
| دندانپزشکی | پیوند استخوان، پیوند بافت نرم، کاشت دندان، ترمیم استخوانی، ترمیم فیستول ناحیه دهانی، کمک به ترمیم بافت نرم و کاهش تورم |
| جراحی ارتوپدی | التهاب تاندون‌ها، ترمیم غضروف‌ها در آرتروزها، ترمیم روتاتور کاف شانه، بهبود محدودیت حرکتی، کاهش درد در مفاصل دچار آرتروز، |
| جراحی عمومی | برداشتن طحال، برداشتن پستان، |
| جراحی عروق | آنوریسم شکمی، کاروتیدها، زخم های مزمن بهبود نیافته |
| جراحی مغز و اعصاب | لامینکتومی کمری، ترمیم پرده‌های دورال |
| اورولوژی | برداشتن پروستات، برداشتن کلیه |
| مراقبت از زخم | زخم‌های مزمن بدون ترمیم، زخم‌های دیابتی |
سخن پایانی
استفاده از پی آر پی (PRP) به عنوان یک روش درمانی مؤثر در حوزه‌های مختلف پزشکی طی سال‌های اخیر به شدت گسترش یافته است. این روش با بهره‌گیری از فاکتورهای رشد موجود در پلاکت‌ها توانسته است نه تنها فرآیند بهبود و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده را تسریع بخشد، بلکه در کاهش درد و بهبود عملکرد بیمار نیز نقش مؤثری ایفا کند.
نتایج مثبت این درمان در حوزه‌هایی چون زیبایی، طب ورزشی، دندانپزشکی، و جراحی‌های مختلف، نشان از توان بالقوه PRP به عنوان یک روش بی‌خطر و کارآمد در بازسازی بافت‌های بدن دارد. به نظر می‌رسد با ادامه تحقیقات و بهبود روش‌های موجود، PRP بتواند به طور گسترده‌تری در درمان بیماری‌های مختلف و بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده به کار گرفته شود و تحولات مثبتی در آینده علم پزشکی ایجاد کند.
در کنار روش کلاسیک PRP که از فاکتورهای رشد طبیعی موجود در پلاکت‌ها استفاده می‌کند، تکنیکی به نام “پی آر پی پلاس” نیز توسعه یافته است. پی آر پی پلاس، بهبود یافته و پیشرفته‌تر از روش سنتی PRP است و می‌تواند نتایج بهتری در بازسازی بافت‌ها ایجاد کند.
این روش جدید که در مقالات اخیر به طور گسترده‌ای مورد بررسی قرار گرفته است، به ویژه در درمان آسیب‌های مفصلی، تسریع روند جوان‌سازی پوست و افزایش بازده در درمان‌های زیبایی بسیار مؤثر بوده است. با ترکیب PRP و فاکتورهای تقویتی، “ پلاکت های خون تقویت شده (پی آر پی پلاس)” توانسته است نتایجی پایدارتر و سریع‌تر از روش کلاسیک ارائه دهد و به یکی از پرطرفدارترین شیوه‌های درمانی در میان پزشکان و بیماران تبدیل شود.
در مقالات PRP+، به طور مفصل به چگونگی عملکرد و مزایای این روش پیشرفته پرداخته خواهد شد و تفاوت‌های آن با روش کلاسیک PRP نیز بررسی می‌شود.
آیا این نوشته برایتان مفید بود؟
